Ouders interviewen Ouders

Ouders interviewen Ouders 

Centrum voor Jeugd en Gezin Ermelo

winter 2023 – 2024

Wat vooraf ging aan het verslag

De medewerkers van het Centrum voor Jeugd en Gezin Ermelo willen graag weten wat ouders van de zorg voor de jeugd in Ermelo vinden. Wat gaat er goed en wat kan er beter? Vandaar dit Q4C (Quality for Children) traject waarbij ouders met elkaar de interviewvragen hebben bedacht en elkaar en andere ouders hebben geïnterviewd over hun ervaringen met het Centrum voor Jeugd en Gezin in Ermelo.

Er hebben 14 ouders mee gewerkt aan dit traject. De informatie vanuit de interviews is in het verslag onderverdeeld in verschillende thema’s.

Beeldvorming en bekendheid

Wat was je beeld van het CJG vooraf aan je eerste contact?

Sommige ouders hadden vooraf aan hun eerste contact nog geen beeld van het CJG. Het CJG was zelfs niet bij iedereen bekend. Verschillende ouders kenden het CJG in eerste instantie alleen van het consultatiebureau. Van de ouders die vooraf wel een beeld hadden, noemen er een aantal dat ze het idee hadden dat je te maken krijgt met het CJG als het echt mis gaat, in ernstige gevallen. Ouders noemen dit ook als drempel, omdat je het liefste hebt dat het goed gaat met je kinderen en dat je het CJG dan dus niet nodig hebt. Het CJG wordt door een ouder gezien als een instantie en er wordt een dossier aangemaakt. Dat voelt als een drempel. De naam wordt door iemand al als afstandelijk en zwaar ervaren. Sommige ouders hebben ervaringen met een CJG in een andere plaats. De ene ouder geeft aan daar sneller te zijn geholpen. De andere ouder beschrijft een ervaring waarin ze zich daar bedreigd voelde. Er zijn ook ouders die al een breed beeld van het CJG hadden, vooraf aan hun eerste contact. Zo zijn er een aantal ouders op school over het CJG geïnformeerd. Er vertelt ook een ouder dat ze het CJG via haar werk kent, wat het ook dubbel maakt privé en werk gescheiden te houden.

Wat kan het CJG doen aan bekendheid en beeldvorming?

De meeste ouders vinden dat er meer bekendheid aan het bestaan van het CJG en het aanbod van het CJG moet worden gegeven. Er zijn maar weinig ouders die weten wat het CJG precies te bieden heeft. Dit is meer dan jeugdgezondheidszorg en jeugdhulpverlening. Ouders adviseren het CJG om zich meer te promoten: via het consultatiebureau, de huisarts, op school en in het Ermelosche Dagblad. Het CJG kan zich ook komen voorstellen op de ouderavonden van scholen, geeft een ouder aan. Er moet in de nieuwbrief van school een stukje worden geschreven, onder andere over wanneer de inloopspreekuren op school zijn. Er vertelt een ouder dat er op hun basisschool al veel hierin wordt gedaan. Weer een andere ouder vertelt dat het CJG ook bekendheid kan krijgen door het verzorgen van informatie avonden en door gelegenheden te creëren waar ouders elkaar kunnen ontmoeten en met elkaar ervaringen kunnen uitwisselen. Er wordt door twee ouders benoemd dat het fijn zou zijn als er meer sprake was van een eenduidige uitstraling en bekendheid. Zij ervaren dat er nu veel verschil zit in hoe het CJG zich op verschillende plekken promoot. Tot slot zegt een ouder dat er geen bekendheid hoeft te zijn. Als de scholen het CJG weten te vinden, komen de ouders ook op de juiste plek terecht.

De eerste contacten

Op welke manier ben je in het contact gekomen met het CJG? Wie nam het initiatief?

De helft van de ouders geeft aan via school of op advies van school in contact te zijn gekomen met het CJG. Er zijn drie ouders die vertellen dat ze via een andere instantie in contact zijn gekomen. Soms verliep het eerste contact via het consultatiebureau. Twee ouders hebben zelf het initiatief genomen, waarbij er door één ouder gebruik is gemaakt van de chatfunctie.

Was het CJG de eerste plek waar je je vraag stelde? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet/ waar wel?

Het CJG was voor de meeste ouders niet de eerste plek waar ze hun vraag stelden. Vaak stelden ouders hun vraag eerst op school of bij een andere instantie. Dat kwam doordat ze niet wisten dat ze de vraag ook aan het CJG hadden kunnen stellen, of niet meteen aan het CJG dachten. Ouders benoemen ook eerst zelf naar oplossingen te hebben gezocht, of via hun huisarts naar een andere instantie te zijn verwezen. Er was een ouder goed bekend met het CJG en daarom wist ze dat ze daar haar vraag kon stellen. Ook werd er een ouder door een kennis op het CJG gewezen. Tot slot geeft een ouder aan dat ze eerst al contact had met een andere instantie en pas later contact had met het CJG. Ze beschrijft dat dit achteraf een verkeerd begin was, omdat ze zodoende bij een instantie terecht was gekomen waarvan de hulp niet werd vergoed door de gemeente Ermelo. Ze heeft later in overleg met het CJG de kosten deels vanuit een PGB kunnen betalen.

Heb je een drempel ervaren om je vraag aan het CJG te stellen? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

Er zijn een aantal ouders die een drempel hebben ervaren om hun vraag aan het CJG te stellen, maar de meeste ouders niet. Zij geven aan open te staan voor hulp en het juist fijn te vinden dat het CJG die hulp biedt. Sommige ouders hebben ook geen drempel ervaren, omdat school of een andere instantie hen hielp het eerste contact te leggen. Wanneer ouders wel een drempel hebben ervaren, had dit te bijvoorbeeld te maken met een gevoel van schaamte of twijfel: doe ik het wel goed, of schiet ik te kort als ouder? Krijgen wij of krijgen mijn kinderen nu een label? Soms kan het lastig zijn om een hulpvraag te stellen, omdat het over jezelf en je gezin gaat. Er wordt in je keuken mee gekeken. Je moet je hier wel voor open stellen.

Hoe heb je het eerste contact met het CJG ervaren?

De ouders hebben bijna allemaal een positief tot zeer positieve ervaring als het gaat om hun eerste contact met het CJG. Ze beschrijven dit contact als ‘heel goed, laagdrempelig’, ‘fijn persoon aan huis’, ‘goede klik’, ‘prettig’, ‘professioneel’ en ‘veel begrip’. Ouders ervaren dat er op een fijne manier met hen werd meegedacht. Er werd de tijd genomen. Ze voelden zich gehoord en serieus genomen. Er wordt door een ouder benoemd dat de medewerkers flexibel waren, waardoor het afstemmen van de agenda’s goed liep. Twee andere ouders geven aan dat zij eerst alleen telefonische contacten met het CJG hadden en later pas face to face. Dat was prima. Er is ook een ouder die geen fijn eerste contact heeft ervaren. Ze was daar ook niet echt mee bezig op dat moment, omdat alles heel snel ging.

Bereikbaarheid

Weet je op welke manieren het CJG bereikbaar is?

Ouders geven aan de meeste manieren waarop het CJG bereikbaar is wel te kennen. Ze noemen als voorbeelden telefonisch of via Whatsapp (met hun contactpersoon) contact te hebben. De bereikbaarheid per e-mail is bekend. Er zijn ouders die goed op de hoogte zijn van de inloopspreekuren, ook op de scholen. Sommige ouders geven aan dat het CJG meer bekendheid mag geven aan hun bereikbaarheid, maar andere ouders benoemen weer dat iedereen via Google wel manieren kan vinden om het CJG te bereiken. Er zijn drie ouders die de chatmogelijkheid benoemen. Tot slot wordt het contactformulier een keer genoemd.

Hoe heb je de bereikbaarheid ervaren?

De meeste ouders zijn tevreden over de bereikbaarheid van het CJG. Er zijn veel mogelijkheden om contact te leggen. Ouders ervaren meestal dat er snel wordt gereageerd als zij een vraag stellen. Ze spreken in de interviews over het CJG als ‘heel toegankelijk, een fijn contact en fijne gesprekken en heel prettig hoe snel contact na afsluiting weer werd opgepakt’. Er geeft een ouder aan er wel eens tegenaan gelopen te zijn dat er gewacht moest worden in geval van vakantie of een vaste vrije dag. Deze ouder heeft ervaren dat het CJG dan niet beschikbaar was als het echt belangrijk was en had een linkje naar een andere collega fijn gevonden.

Wachttijd

Heb je lang moeten wachten? Hoe was dat voor jou, voor jullie als gezin?

De meeste ouders hebben niet lang hoeven wachten. Sommige ouders geven aan een urgente vraag te hebben gesteld en meteen te zijn geholpen. Er zijn ook ouders die vertellen dat ze binnen een week, een maand of twee maanden zijn geholpen. De ene ouder ervaarde twee maanden als lang, omdat je als je eenmaal je vraag hebt gesteld ook graag geholpen wilt worden. Wat deze ouder achteraf wel heeft bedacht, is dat ze zich in die periode als gezin wel prima hebben gered. De andere ouder hield rekening met een veel langere wachttijd en was overrompeld toen er binnen twee maanden werd gestart. Dit heeft ze overigens wel als heel prettig ervaren. Er vertelt een ouder dat haar situatie als een crisissituatie werd beschouwd. Er was sprake van een uithuisplaatsing. Dit ging heel snel, wat overrompelend en ingrijpend was. Tot slot noemen twee ouders dat ze lang hebben moeten wachten tot de eerste intake. Zij vertellen dat ze een drempel over zijn gegaan om hulp te zoeken. Als je als ouder die drempel over gaat, heb je die hulp ook echt wel nodig. Deze ouders hebben het als zorgvuldig ervaren dat er meerdere gesprekken nodig zijn, maar het koste wel veel tijd tussen elk gesprek. Er was dan uitwerking en afstemming nodig en dat zorgde ervoor dat er veel tijd verloren ging.

Wat kan het CJG doen terwijl je wacht?

Sommige ouders geven aan dat deze vraag voor hun niet van toepassing is. Ze hebben niet hoeven wachten of ze geven aan dat geen beschikbaarheid nu eenmaal geen beschikbaarheid is. Ouders kunnen zich wel voorstellen dat het als je (lang) moet wachten prettig is om af en toe tussentijds contact te hebben met het CJG. Dat geeft je als ouder het idee dat je nog in beeld bent. Ze worden ook graag tussentijds op de hoogte gehouden van de stand van zaken. Er noemt een ouder dat de vragen op prioriteit gerangschikt kunnen worden. Sommige ouders stellen zich voor dat je zelf vast kunt beginnen, als je je dat financieel kunt veroorloven, of dat het CJG wel vast de vergoeding kan regelen. Er is naast de wachtlijst van het CJG vaak ook nog een wachtlijst bij veel behandelaars. De vraag wordt ook gesteld in hoeverre iedereen in het CJG kan bepalen of jij naar een psycholoog moet. Dan kan de huisarts sneller schakelen. Tot slot noemt een ouder dat de doorlooptijd misschien verkort kan worden. De kwaliteit is als hoog ervaren en de gesprekken als zorgvuldig, maar als er minder tijd zit tussen gesprekken, uitwerking en overleg, is dat efficiënter.

De verklarende analyse

Wat is jouw ervaring met de verklarende analyse?

Er zijn onder de geïnterviewde ouders acht ouders met ervaring met de verklarende analyse. De meeste ouders spreken hier positief over. Ze vinden het goed dat het CJG breed mee kijkt. Dit geeft een goede weergave, een goed beeld van de situatie en van de hulpvraag. Dit biedt duidelijkheid en geeft inzicht. Ouders zijn tevreden over de zorgvuldigheid waarmee de verklarende analyse werd gedaan. Er zijn ook kanttekeningen. Zo geven sommige ouders aan dat ze het liefste meteen antwoord willen als ze een vraag hebben gesteld. Ze vinden een uitgebreid onderzoek logisch, maar het wordt ook ervaren als ‘teveel gepraat terwijl je het liefste aan de slag wilt’. Soms werden er vragen gesteld over zaken die volgens ouders niet aan de orde waren. Dit was wel bespreekbaar. Sommige ouders kunnen zich geen verklarende analyse herinneren. Er is een ouder die aangeeft dat ze al langere tijd contact heeft met het CJG, maar dat ze pas kort geleden een verklarende analyse heeft gehad. Ze vindt dat er veel uit het verleden in staat wat nu niet meer relevant is. Ze is het dan ook niet helemaal met de inhoud eens.

Begrip

Werd je hulpvraag goed begrepen, voelde je je goed begrepen? Waarom wel? Waarom niet?

De hulpvraag werd in de meeste gevallen goed begrepen, soms meteen en soms na een tweede gesprek. Ouders geven hierover aan dat er werd mee gedacht in de vraagstelling. De juiste signalen werden opgepikt. Ouders voelden zich goed begrepen, omdat er zorgvuldig werd geluisterd. Ze voelen zich hierdoor erkend, gehoord en serieus genomen. Wat hielp, zo gaf een ouder aan, is dat er werd terug gevraagd: klopt dit, ervaar je het zo? Er is een ouder die vertelt dat ze zich door het CJG wel begrepen heeft gevoeld, maar door de school niet. De samenwerking tussen het CJG en de school verliep ook niet goed. Helaas voelen niet alle ouders zich begrepen. Zo vertelt een ouder dat ze zich toen ze haar eerste hulpvraag stelde niet goed begrepen voelde. Ze geeft aan dat dit wat haar betreft heeft geleid tot heel ingrijpende gebeurtenissen. Er zijn twee ouders die vertellen dat er door het CJG meer geluisterd werd naar hun kind dan naar hen. Ze begrijpen dat het CJG waarde hecht aan wat een kind nodig heeft, maar het is ook belangrijk wat het gezin nodig heeft. Hierdoor hebben ze geen fijne ervaring gehad met de hulpverlening. Ze hadden graag meer overleg gehad. Nu is hun kind op een plek terecht gekomen die haar geen goed heeft gedaan. Er wordt door een andere ouder juist benoemd dat zij zich als ouder goed begrepen voelde, dat er goed naar haar werd geluisterd, maar dat er wel meer gesproken had mogen worden met het kind.

Wat kan het CJG hierin doen?

Sommige ouders geven aan dat deze vraag voor hen niet van toepassing is. Er is een ouder die benoemd dat hij tegen de wachttijd en tegen de doorlooptijd tussen de eerste gesprekken is aangelopen. De problemen worden door en tijdens het wachten groter. Deze ouder geeft het CJG als tip de gesprekken sneller achter elkaar te plannen, waardoor de doorlooptijd verkort wordt. Waar ouders de samenwerking met een andere instantie of tussen het CJG en een andere instantie niet vlekkeloos hebben ervaren, geeft een ouder als tip dat het CJG hierin het initiatief en de regie kan nemen. Ouders geven in het algemeen aan dat ze het belangrijk vinden dat het CJG een goed begrip en een goed beeld van de situatie heeft. De ene ouder geeft daarbij aan dat het CJG beter naar de ouders moet luisteren. De andere ouder geeft aan dat het CJG het kind juist beter moet leren kennen. De tip om maatwerk te bieden, sluit hierop aan. Er noemt een ouder dat het goed is er het gesprek over aan te gaan, als er wordt gemerkt dat de samenwerking stroef verloopt. Mogelijk kan het CJG in die situatie zorg dragen voor een andere collega?

Het jeugddossier

Ben je bekend met het jeugddossier en zo ja, maak je er gebruik van?

Er zijn elf ouders die aangeven dat ze bekend zijn met het jeugddossier. Van de elf ouders geven vijf ouders aan dat zij of hun kinderen gebruik maken van het jeugddossier, om hun verslagen te lezen. Er zijn zes ouders die aangeven wel bekend te zijn met het jeugddossier, maar er geen gebruik van te maken. Tot slot geven drie ouders niet of niet echt bekend te zijn met het jeugddossier, waarvan één ouder aangeeft er niet van op de hoogte te zijn gebracht.

Tevredenheid

Hoe tevreden ben je over de hulp? Wil je een cijfer geven van 1 – 10? Wil je je cijfer toelichten?

Cijfer Toelichting

8 “Het stukje er voor je zijn, maakt het al een 8. Op het moment dat je denkt als opvoeder ik weet het echt niet meer en er dan voor je zijn. Aansluiten op school, meedenken en de juisten dingen oppikken.”

8,5 en 6,5/7 “Persoonlijke contacten, gespreken kwaliteit:8,5 Doorlooptijd, wachttijd: 6,5/7.”

7,8 gemiddeld “Kwaliteit is echt goed, zorgvuldigheid is goed. Duurde wat lang. Toen alles eenmaal soepel verliep: 8. Er is meegedacht, geluisterd en er kwamen goede ideeën.”

8,5 “echt tevreden!”

10 “Ze hebben het super opgepakt, ook op school loopt het lekker.”

7 “gaat goed.”

7 “Met sommige dingen zijn we tevreden en andere dingen niet. Er is bijvoorbeeld een praktijk dichterbij geregeld. Het CJG heeft kennis van wat er is. Doordat het kind zo naar voren wordt geschoven en er vooral wordt geluisterd naar het kind in plaats van naar de ouders, voel ik me niet heel erg gezien.”

6 “Het kind staat vooraan en ouders hebben niks te vertellen. Er wordt gezegd dat ze ouders willen betrekken en verbinden, maar in plaats van dat wordt er iets medegedeeld. Er worden afspraken gemaakt die niet worden nagekomen. Bijvoorbeeld dat de dochter weer langzaam opbouwend terug zou komen thuis. CJG ging hier in het verhaal van de dochter mee dat ze niet kon.”

9 “Ik voelde me echt serieus genomen als moeder. Ik vond het een toepassing en geen aanval.”

8 “het is geen 10 omdat de samenwerking met externe partijen stroef

verloopt”

9 “vond de samenwerking heel prettig, er werd veel steun geboden en geluisterd. Vond het echt een meerwaarde. Vind ons contact persoon echt een hele fijne vrouw.”

7 “ondanks dat we op de verkeerde voet begonnen zijn, ben ik nu wel tevreden met de hulp die ik krijg. Maar er is altijd plek voor verbetering”

Heb je een vraag gemist of wil je nog iets delen of mee geven aan het CJG?

- Het is goed zo, geen toevoegingen.

- Mensen om ons heen betalen zelf, en zoeken zelf hulp omdat ze niet in een systeem willen komen. Ik hoor dat mensen soms bang zijn om daarom hulp te vragen. Misschien is het mogelijk om eens na te denken over nog beter in beeld brengen: Wat wordt er precies gedaan wat kan er geboden worden?

- Wat ik moeilijk vindt aan het CJG: het is een beetje een instantie. Alsof je in iets terecht komt. Een dossier wat aangemaakt wordt. Beetje alsof het voelt of je in de jeugdzorg terecht komt. Dit geeft huiverig gevoel.

- Niet echt. Als ik ergens tegenaan loop, meld ik dat zelf, dat is soms ook persoonlijk. Daarom moet de band goed zijn, want dan durf je dat.

- Nee. Ik had er ook geen verwachtingen van, ik doe het om jullie te helpen.

- Ga zo door.

- Nee. Het gezin heeft zelf alle hulp opgestart, alles was in orde en werd in werking gezet. Hij heeft altijd op zijn plek gezeten.

- Dat ze meer naar ouders moeten luisteren als er sprake is van jeugd. Dat ze niet alles voor de jongeren doen, maar dat ze ook zeggen dat een jongere naar de ouders moet luisteren.

- Eerst een gesprek met ouders en daarna met een kind en niet andersom. Zodat er niet van te voren al beslissingen genomen worden met het kind.

- Denk dat het ook belangrijk is om de vraag te stellen hoe de kinderen het hebben ervaren? Verder ben ik heel tevreden over de zorg die wij hebben mogen ontvangen en de begeleiding die we hebben gekregen.

- Vind dat de beschikking op het laatste moment geregeld wordt, dat zou van mij wel iets professioneler mogen, dat vond ik nogal chaotisch. Het was voor mij ook niet duidelijk of die verantwoording bij mij of bij jullie ligt om aan te geven dat het afloopt. Er mag wel iets meer tijd tussen zitten. Het geeft onnodig stress bij de ouders.